Tematyka zajęć – Propedeutyka pediatrii

Wykłady semestr 1

1. Pediatria jako dyscyplina medyczna. Norma w pediatrii. Tworzenie norm w medycynie, sposoby konstrukcji siatek centylowych, interpretacja i znaczenie siatki centylowej w ocenie rozwoju dziecka. Interpretacja i znaczenie siatek centylowych w ocenie stanu zdrowia w wieku rozwojowym. Norma osobnicza jako najbardziej adekwatna miara stanu zdrowia.
2. Wywiad w pediatrii. Sposoby przeprowadzania wywiadu zależne od stanu zdrowia, sytuacji oraz wieku pacjenta. Istotne cechy wywiadu w okresie rozwojowym. Wywiad dotyczący okresu prekoncepcyjnego, wywiad dotyczący okresu rozwoju wewnątrzmacicznego, wywiad okołoporodowy, wywiad rozwojowy. Podstawy badania dziecka (badanie podmiotowe i przedmiotowe). Podstawowe elementy badania noworodka (odruchy i objawy), podstawowe elementy badania niemowlęcia (uwzględnienie osiągnięć w rozwoju psychoruchowym), podstawowe elementy badania dziecka w okresie poniemowlecym i wczesnoszkolnym i szkolnym z uwzględnianiem elementów pokwitania.
3. Żywienie noworodków, niemowląt i dzieci. Zalety i wady żywienia naturalnego i sztucznego w okresie noworodkowym, wczesnoniemowlęcym, niemowlęcym i poniemowlecym.
4. Zaburzenia odżywiania u dzieci. IUGR (opóźnienie rozwoju w stosunku do wieku ciążowego – dawniej dziecko dystroficzne- przyczyny i objawy). Niedobory kaloryczne oraz niedobory izolowane – zespoły złego wchłaniania, niedobory uwarunkowane środowiskowo.
5. Żywienie a choroby cywilizacyjne. Związek żywienia z nadciśnieniem, cukrzycą, otyłością oraz zespołem metabolicznym.

Wykłady semestr 2

1. Semiotyka i immunoprofilaktyka chorób zakaźnych u dzieci. Podstawowe objawy powszechnie występujących chorób zakaźnych (odra, różyczka, świnka, ospa, zakażenia rota wirusowe), szczepienia ochronne – podstawy patofizjologiczne, kalendarz szczepień. Immunoprofilaktyka bierna – surowice odpornościowe, gammaglobuliny.
2. Rozwój fizyczny dziecka. Dynamika i charakterystyczne osiągnięcia rozwojowe w okresie noworodkowym, niemowlęcym, poniemowlęcym.
3. Okres dojrzewania. Uwarunkowania prawidłowego okresu dojrzewania u chłopców i dziewcząt. Rozwój II i III rzędowych cech płciowych, dojrzewanie przedwczesne i opóźnione.
4. Poradnictwo dziecięce. Gorączka u dzieci. Rola lekarza w przypadku najczęstszych problemów u dziecka zdrowego – profilaktyka I i II rodzaju. Lekarz a dziecko chore i jego rodzice. Gorączka u dzieci – najczęstsze przyczyny, obraz dziecka, typy gorączek.
5. Zaburzenia metaboliczne u dzieci. Cukrzyca, mukowiscydoza, fenyloketenuria, alkaptonuria, zespół metaboliczny.

Seminaria semestr 1

1. Badanie podmiotowe (wywiad) i przedmiotowe dziecka (ocena stanu ogólnego). Struktura wywiadu, konstrukcja wywiadu w zależności od wieku dziecka – wywiad od rodziców, wywiad od pacjenta. Ocena stanu ogólnego noworodka, niemowlęcia, dziecka w okresie poniemowlęcym, dziecka w wieku przedszkolnym i szkolnym.
2. Badanie przedmiotowe: głowa i szyja, jama brzuszna, ocena neurologiczna dziecka. Szczegółowe badanie różnych układów dziecka: głowy i szyi, ocena koordynacji ruchowej, morfologii ciała, proporcji, odruchów i objawów charakterystycznych dla różnych okresów rozwojowych dziecka.
3. Rozwój układów : oddechowego, krążenia, moczowo – płciowego, trawiennego.
4. Odporność dziecka. Kształtowanie odporności, szczepienia ochronne. Odporność naturalna, rola skóry, błon śluzowych, dopełniacza, lizozymu, transferryny, mechanicznego oczyszczania. Immunomodulacja i immunostymulacja.
5. Ogólne zasady żywienia niemowląt. Żywienie naturalne, żywienie sztuczne. Tworzenie przykładowego jadłospisu dla poszczególnych okresów rozwoju.

Seminaria semestr 2

1. Profilaktyka chorób niedoborowych (niedokrwistości niedoborowe z niedoboru żelaza oraz kwasu foliowego, niedobór jodu). Niedokrwistość fizjologiczna pierwszego kwartału.  
2. Ogólne zasady żywienia dzieci powyżej pierwszego roku po urodzeniu. Skład diety, struktura fizyczna pokarmu i rola mleka matki w okresie poniemowlęcym.
3. Ocena rozwoju fizycznego dziecka. Ocena wzrostu, masy ciała, obwodu głowy, klatki piersiowej. Ocena rozwoju psychomotorycznego. Ocena koordynacji psychoruchowej oraz parametrów sprawnościowych zależnie od okresu rozwoju.  
4. Noworodek przedwcześnie urodzony - opieka pediatryczna, ocena rozwoju.

1. 5.Diagnostyka chorób układu krążenia u dzieci. Symptomatologia kliniczna chorób układu krążenia u dzieci.

Ćwiczenia semestr 1

1. 1.Ocena stanu ogólnego noworodka. Czynniki wpływające na masę urodzeniową, zmiana proporcji ciała w poszczególnym przedziałach wiekowych, dziecko z niską / nadmierna masą ciała). Ocena przytomności, reakcje na bodźce, okresy snu i czuwania. Czynniki wpływające na masę urodzeniową (wpływy genetyczne, zaburzenia wymiany łożyskowej, czynniki szkodliwe pochodzące od matki tj. tytoń, alkohol, narkotyki, toksyczne substancje chemiczne).
2. 2.Cechy morfologiczne i fizjologiczne noworodków. Podział pod względem wieku płodowego (niewcześnie, przedwcześnie, o czasie, noworodki przenoszone), masy urodzeniowej - noworodki o niskiej masie w stosunku do wieku. Badanie przedmiotowe noworodka: ocena odruchów i objawów, ocena czaszki i ciemienia, ocena ruchu gałek ocznych, języka i napięcia mięśniowego. Pielęgnacja noworodka – higiena, kąpiel, techniki karmienia naturalnego oraz sztucznego, odzież noworodka, środki do pielęgnacji. Zasady resuscytacji, zamartwica, zakażenia u noworodków.
3. 3.Wywiad lekarski: zbieranie wywiadu, wstępne rozpoznanie, postępowanie diagnostyczne i profilaktyczne, wywiad rodzinny. Schemat wywiadu zbieranego od rodziców i od pacjenta. Postępowanie diagnostyczne, wywiad ogólny i kierunkowy. Badanie przedmiotowe niemowlęcia. Ocena rozwoju psychomotorycznego, ocena przytomności i świadomości, ocena wydolności poszczególnych narządów u niemowlęcia. Ocena rozwoju fizycznego dziecka w wieku przedszkolnym i szkolnym. Metody oceny, warianty rozwoju i dojrzewania płciowego. Rozwój somatyczny i psychomotoryczny niemowlęcia (przyrost masy i długości ciała, obwód głowy i klatki piersiowej, ząbkowanie).
4. 4.Terminy i zakres profilaktycznych badań u noworodków, niemowląt i dzieci. Profilaktyka chorób zakaźnych. Podstawowe zasady dotyczące bilansów zdrowia. Kalendarz szczepień. Metody oceny rozwoju fizycznego (siatki centylowe, norma w pediatrii). Praktyczne wykorzystanie siatek centylowych, tworzenie normy osobniczej, sposoby oceny rozwoju psychomotorycznego w przypadku dzieci niewspółpracujących.
5. 5.Profilaktyka pierwotna i wtórna chorób niedoborowych (niedokrwistości niedoborowe z niedoboru żelaza oraz kwasu foliowego). Noworodkowe testy przesiewowe. Choroby infekcyjne. Zakażenia wirusowe. Choroby alergiczne. Rozpoznawanie podstawowych cech chorób infekcyjnych, zakażeń wirusowych, bakteryjnych, pierwotniakowych i grzybiczych. Porównanie z objawami chorób alergicznych.

Ćwiczenia semestr 2

1. 1.Semiotyka chorób układu krążenia. Zaburzenia rytmu serca (niemierność niemiarowa, niemierność oddechowa, inne typy niemierności, szmery i tony jako objawy fizjologiczne i patologiczne). Wrodzone wady serca. Semiotyka chorób układ moczowo – płciowy. Niewydolność nerek. Wrodzone wady układu moczowego. Zakażenia układu moczowego, zespoły nerczycowe, kłębkowe zapalenia nerek, niewydolność nerek – przednerkowa, nerkowa, pozanerkowa. Wady układu moczowego. Pojecie i ocena rozwoju psychicznego dziecka w wieku przedszkolnym i szkolnym. Metody oceny rozwoju psychicznego i stanu emocjonalnego. Rozwój fizyczny, umysłowy, emocjonalny. Odrębności fizyczne, emocjonalne i sprawności umysłowej w poszczególnych okresach rozwoju.
2. 2.Semiotyka chorób przewodu pokarmowego. Brzuch: Wątroba i drogi żółciowe, trzustka, zaburzenia żołądkowo – jelitowe. Objawy ostrych chorób chirurgicznych w pediatrii. Rozwój fizycznych dziecka w okresie dojrzewania. Podstawowe cechy morfologiczne, proporcje ciała, II, III, IV rzędowe cechy ciała, najczęstsze zaburzenia wynikające z dynamiki rozwoju w okresie dojrzewania – podciśnienie ortostatyczne, urazowość. Pisanie historii choroby bez diagnostyki różnicowej.
3. 3.Profilaktyka stomatologiczna. Wady zgryzu, próchnica. Choroby przyzębia – podstawowe informacje. Kolokwium zaliczeniowe
4. 4.Cechy i odrębności morfologiczne i fizjologiczne wcześniaków. Kryteria wcześniactwa, przyczyny. Pielęgnacja wcześniaka – pielęgnacyjne czynności higieniczne, karmienie naturalne i sztuczne. Techniki i trudności karmienia piersią .
5. 5.Żółtaczka fizjologiczna noworodków, pourodzeniowy spadek masy ciała, termoregulacja i jej zaburzenia, stolce przejściowe, zaburzenia krzepnięcia. Funkcjonowanie przewodu pokarmowego w pierwszych dniach po urodzeniu, częste niedobory pourodzeniowe i ich objawy.